Plan pracy zdalnej dla świetlicy szkolnej - BM, MD, AW, EB

 

Drodzy uczniowie!

Z powodu zawieszenia zajęć w szkole, świetlica szkolna przygotowała dla Was propozycje aktywności, które możecie wykorzystać w czasie wolnym od nauki. W poniższych linkach znajdziecie m. in. filmy i artykuły dotyczące ciekawych zajęć plastycznych, utworów muzycznych, krzyżówek, zagadek, gier online i innych form spędzania wolnego czasu.

---

marzec

26.03.2020

Wędrówki po Polsce: zabawa z mapą Polski (układanie zgadywanek: Co to za miasto?, charakterystyka, położenie, osobliwości, zabytki. Kraków, Warszawa, Lublin).

Robimy kwiaty z bibuły:

https://www.youtube.com/watch?v=n1dy_t3QNmQ

 

27.03.2020

Wspomnienie mojej babci. Jak dawniej bawiły się dzieci w szkole i w domu (przeprowadzanie rozmów z babcią lub z dziadkiem o dawnych zabawach w ich dzieciństwie).

Krzyżówki online:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-1/

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-13/

 

30.03.2020

Wyszukiwanie w książkach lub w Internecie znaczenia słów: tradycja, patriotyzm, ojczyzna.

Słuchanie piosenek:

https://www.youtube.com/watch?v=XiCKI15os1Y

 

31.03.2020

Puzzle online:

https://puzzlefactory.pl/pl/puzzle/graj/krajobrazy/215623-z-kuba%C5%84skiego-%C5%BCycia

https://puzzlefactory.pl/pl/puzzle/graj/krajobrazy/215595-kolorowa-ukwiecona-uliczka

Wirtualne muzea:

https://artsandculture.google.com/partner

---

kwiecień

01.04.2020

Poznajemy przysłowia i przepowiednie ludowe związane z porami roku i rytmem przyrody (wykorzystanie kalendarzy, podręczników, Internetu).

Kolorowanki online:

https://www.kolorowankionline.net/

 

02.04.2020

Wieniec wielkanocny:

https://www.youtube.com/watch?v=N7UB1rtwnt4

Kwiaty z papierowych kółek:

https://www.youtube.com/watch?v=b8Hn_f0DBX0

 

03.04.2020

Wielkanocne zające do samodzielnego wykonania:

https://www.youtube.com/watch?v=vkmbDV4a1Ds

Słuchanie piosenek: https://www.youtube.com/watch?v=YzMADXJp_Tk

 

06.04.2020 r.

Krzyżówka online:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-10/

Jakie znamy zwiastuny wiosny – rozmowy z rodzicami i dziadkami.

Jak narysować zwierzęta krok po kroku:

http://dzieci.epapa.pl/jak-narysowac/

Rozwiązujemy Sudoku:

https://sudoku.com/pl

 

07.04.2020 r.

Zwyczaje wielkanocne w Polsce i w innych krajach – poszukiwanie ciekawostek w Internecie.

Kwiaty wiosenne – praca wykonana dowolną techniką.

Piszemy życzenia świąteczne.

 

08.04.2020 r.

Wykonanie kartki świątecznej techniką dowolną.

Czytamy wierszyki dla dzieci:

http://dzieci.epapa.pl/wiersze/

Rozwiązujemy krzyżówkę online:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-11/

 

15.04.2020 r.

Wspominany postać Papieża Jana Pawła II.

https://www.centrumjp2.pl/biografia-jana-pawla-ii/

Poznajemy poezją Karola Wojtyły:

https://poezja.org/wz/Wojty%C5%82a_Karol/

 

16.04.2020 r.

Rozwiążmy krzyżówkę wielkanocną:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-wielkanocna-nr-4/

Poznajemy gry, które kształtują logiczne myślenie:

http://www.grylogiczne.biz.pl/

 

17.04.2020 r.

Obserwujemy zmieniającą się przyrodę: jakie są symbole wiosny?

Rebusy online:

http://maluchwdomu.pl/2017/10/rebusy-dla-dzieci.html

 

20.04.2020 r.

Wykreślanki ekologiczne:

http://www.zgo.bielsko.pl/edukacja-ekologiczna,wykreslanki,54.html

Gra memory:

http://www.zgo.bielsko.pl/edukacja-ekologiczna,memory,84.html

Jak dobrze znamy stolice państw? Krzyżówka:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-stolice-panstw-nr-6/

 

21.04.2020 r.

Projektujemy znaki zakazu, które umieścilibyśmy nad jeziorem, w górach, nad morzem aby chronić je przed zanieczyszczeniem.

Rebusy ekologiczne online:

http://www.zgo.bielsko.pl/edukacja-ekologiczna,rebusy,53.html

 

22.04.2020 r.

Światowy Dzień Ziemi. Jak możemy dbać o naszą planetę? Oto filmik z poradami:

https://www.youtube.com/watch?v=msyPppuj8yg

Jak dbam o środowisko? Recykling. Czy wiemy, co to jest?

https://www.youtube.com/watch?v=nM0mH4FU0iE

 

23.04.2020 r.

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awiatowy_Dzie%C5%84_Ksi%C4%85%C5%BCki_i_Praw_Autorskich

Jakie są nasze ulubione książki? Poczytajmy wybrane książki z naszej domowej biblioteczki.

 

24.04.2020 r.

Dlaczego warto czytać książki?

https://rynek-ksiazki.pl/aktualnosci/dlaczego-warto-czytac-ksiazki-2/

Interaktywny plakat „Wielkanoc”

Zapraszam wszystkich do wspólnej zabawy z interaktywnym plakatem wielkanocnym. Mamy tu możliwość samodzielnego zrobienia interaktywnej kartki świątecznej, ułożenia puzzli, rozwiązania świątecznych zadań, krzyżówek i łamigłówek. Myślę, że każdy znajdzie tu coś dla siebie....

Autorką plakatu jest pani Aleksandra Schoen - Kamińska.

https://view.genial.ly/5c94f6f3e1906b76bf5ffe66/interactive-content-wielkanoc

 

27.04.2020 r.

Symbole narodowe. Poznajmy ich historię:

http://symbolenarodowe.pl/

Zagadki logiczne:

https://czasdzieci.pl/czytanki/id,7491d4-podchwytliwe_zagadki_1.html

 

28.04.2020 r.

Co to jest patriotyzm? Czy jestem patriotą? – rozmowa z rodzicami.

Quiz wiedzy o książkach:

https://www.quizme.pl/q/deina/ksiazka_niejedno_ma_imie__o_imionach_w_literaturze

Jak dobrze znamy przysłowia polskie? Quiz:

https://www.quizme.pl/q/ewelkamag/przyslowia_polskie

 

29.04.2020 r.

Wyszukiwanie informacji na temat obchodów świąt majowych w naszym kraju.

Narodowe symbole Polaków:

https://www.gov.pl/web/kultura/symbole-narodowe

 

30.04.2020 r.

Słuchamy Hymnu Polski:

https://www.youtube.com/watch?v=AJsWz9SlpfA

Flaga Polski – praca plastyczno – techniczna. – wykonajmy w domu miniaturki flagi Polski.

Doniosła rola uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Nauka piosenki „Witaj Majowa Jutrzenko”.

https://bibliotekapiosenki.pl/strona/pliki/files/teksty_i_nuty/108_witaj_majowa_jutrzenko_t.pdf

---

maj

04.05.2020 r.

103. rocznica urodzin Patrona naszej szkoły Jana Pocka.

Przypomnijmy sylwetkę wybitnego mieszkańca naszej Gminy:

http://janpocek.pl/jan-pocek/biografia/

 

05.05.2020 r.

Czytamy wiersze Jana Pocka: http://janpocek.pl/wiersze/

Co to jest patriotyzm? Czy znamy nasze symbole narodowe?

http://symbolenarodowe.pl/

Jak wykonać kotylion z papieru: https://www.youtube.com/watch?v=-5Rp51gqJDA

 

06.05.2020 r.

Zapoznajemy się z historią powstania Unii Europejskiej, z instytucjami Unii Europejskiej i z zasadami ich funkcjonowania:

https://europa.eu/european-union/about-eu/history_pl

https://europa.eu/european-union/about-eu/institutions-bodies_pl

Łatwe zagadki matematyczne:

https://miastodzieci.pl/zagadki/latwe-zagadki-matematyczne/

Trudne zagadki matematyczne:

https://miastodzieci.pl/zagadki/trudne-zagadki-matematyczne/

 

07.05.2020 r.

Symbole unijne – flaga, hymn, waluta, maskotka. Prezentacja symboli i ich omówienie:

https://europa.eu/european-union/about-eu/symbols_pl

Podróż po Europie – poznanie krajów UE. Praca z mapą.

 

08.05.2020 r.

„Wokół UE” – quiz: https://czasdzieci.pl/quizy/quiz,8039c-unia_europejska.html

Flagi różnych krajów – quiz: https://globalquiz.org/pl/najtrudniejsze-zagadki-flagi/

 

11.05.2020 r.

Rozwiązujemy quiz o wiośnie:

https://samequizy.pl/wiosenne-rebusy-czy-dasz-rade-je-rozwiazac/

Zamek Królewski w Warszawie – zwiedzanie online

https://www.ai360.pl/panoramy/85

 

12.05.2020 r.

Rozwiązujemy krzyżówki:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-7/

Gra Memory:

https://miastodzieci.pl/gry/memo-ze-slodkimi-zwierzakami-gra-online-dla-dzieci/

Puzzle:

https://miastodzieci.pl/gry/wiewiorka/

 

13.05.2020 r.

Zagadki o ptakach:

https://miastodzieci.pl/zagadki/zagadki-dla-dzieci-o-ptakach/

Moja Mała Ojczyzna – praca plastyczna wykonana techniką dowolną.

 

14.05.2020 r.

Zwiedzamy Muzeum Powstania Warszawskiego online:

https://tiny.pl/tbn31

Lektura baśni H.Ch. Andersena „Syrena”:

https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/basnie-syrena.html

 

15.05.2020 r.

Zwiedzamy Muzeum Zamojskich w Kozłówce:

http://zwiedzajlubelskie.pl/kozlowka

Słuchamy piosenek dla dzieci:

https://www.youtube.com/watch?v=aY5pXSK9h-Q

 

18.05.2020 r.

Zgadywanki dla najmłodszych:

https://miastodzieci.pl/zagadki/zgadywanki-rymowanki/

Rysujemy zwierzęta krok po kroku:

http://dzieci.epapa.pl/jak-narysowac/1/37.html

http://dzieci.epapa.pl/jak-narysowac/1/1.html

 

19.05.2020 r.

Czytamy bajki:

https://miastodzieci.pl/bajki/mis-bumbumek-czyli-o-tym-ze-nie-wolno-dokuczac-innym/

https://miastodzieci.pl/bajki/ciezki-poranek-bumbumka/

Krzyżówka na dziś:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-6/

 

20.05.2020 r.

Mała Ojczyzna. Poznajemy historię swojej miejscowości, zabytki, tradycje oraz sztukę regionu.

Bajka dla dzieci: https://miastodzieci.pl/bajki/zajac-barnaba/

 

21.05.2020 r.

Czym jest poezja i kto to jest poeta?

http://kwartalnikwyspa.pl/wieloglos-czym-jest-poezja-i-kto-jest-poeta/

Gry geograficzne online: https://www.gry-geograficzne.pl/

 

22.05.2020 r.

Posłuchajmy piosenek dla dzieci: https://www.youtube.com/watch?v=enQa-7C3bPE

Krzyżówka dla dzieci:

https://krzyzowki.imasz.net/darmowa-krzyzowka-dla-dzieci-nr-10/

 

25.05.2020 r.

Przypomnienie sylwetki Jana Pocka: jego biografii i twórczości: https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/jan-pocek

Rozwiązujemy quizy: https://czasdzieci.pl/quizy/

 

26.05.2020 r.

26 maja – Dzień Matki. Złóżmy życzenia naszym mamom.

Dzień Mamy:

https://www.edziecko.pl/rodzice/7,79353,24976752,wiersze-dla-mamy-na-rozne-okazje-krotkie-dlugie-zabawne.html

 

27.05.2020 r.

Przypomnienie życiorysu Jana Pocka i jego wkładu w rozwój kultury w naszym regionie.

Czytamy wiersze poety Jana Pocka: http://janpocek.pl/wiersze/

 

28.05.2020 r.

Czytamy bajki: https://bajki-zasypianki.pl/czytanki-dla-dzieci/

Gdybym był milionerem...

A teraz coś dla wszystkich tych, którzy zawsze chcieli spróbować swoich sił w teleturnieju „MILIONERZY” - zapraszam Was do rozwiązania Quizu o Wielkiej Brytanii. Kto odpowie bezbłędnie na wszystkie pytania? Gotowi?

Wejdźcie w poniższy link i do dzieła.....

https://learningapps.org/display?v=p2q112wha20

 

29.05.2020 r.

Wyszukiwanie informacji w Internecie na temat Deklaracji Praw Dziecka – czytanie fragmentów.

http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1959.html

„Mój Order Uśmiechu” – projektowanie orderu własnego pomysłu.

---

czerwiec

01.06.2020 r.

Konwencja Praw Dziecka – co to jest, dlaczego i kiedy została uchwalona?

Uświadamianie dzieciom, jakie mają prawa, zapoznanie dzieci z Konwencją Praw Dziecka: https://brpd.gov.pl/konwencja-o-prawach-dziecka

 

02.06.2020 r.

Order Uśmiechu – co to jest? http://orderusmiechu.pl/historia/

Rozsypanki: http://learningapps.org/watch?v=x68uzcpa

http://learningapps.org/watch?v=pysece81v

 

03.06.2020 r.

Historia mojego imienia, wyszukiwanie informacji na temat znaczenia poszczególnych imion.

Rozwiązujemy zagadki logiczne: https://szaloneliczby.pl/zagadki-logiczne/

 

04.06.2020 r.

Pojęcia agresji werbalnej i niewerbalnej, czym się przejawiają te typy agresji.

Jakie są wymiary przemocy: http://katarzynaksiazkiewicz.pl/agresja-definicja-zjawiska-rodzaje/

 

05.06.2020 r.

Możliwości poszukiwania pomocy w sytuacjach zagrożenia agresją: https://szkolnictwo.pl/index.php?id=PU9831

Łamańce językowe: https://bajki-zasypianki.pl/lamance-jezykowe/

 

08.06.2020 r.

Ukazywanie sposobów radzenia sobie z własną i cudzą agresją: https://www.slideshare.net/AgnieszkaPie/agresja-prezentacja

Zabawa „Zgadnij, gdzie jesteśmy”: https://bajki-zasypianki.pl/zgadnij-gdzie-jestesmy/

 

09.06.2020 r.

Rozwiązujemy krzyżówkę matematyczną:

http://scholaris.pl/resources/run/id/72495

Bajki do posłuchania: https://bajki-zasypianki.pl/bajki-do-sluchania/

 

10.06.2020 r.

Poznajemy cechy krajobrazu Polski:

https://geografia.gozych.edu.pl/cechy-krajobrazow-polski/

Rozmowa na temat krajobrazu morskiego i górskiego, oglądanie widokówek i folderów miejscowości nadmorskich i górskich.

 

11.06.2020 r.

Boże Ciało

 

12.06.2020 r.

Nauka piosenek o wakacjach.

http://piosenki-dla-dzieci.info/piosenki-o-lecie/

https://www.youtube.com/watch?v=BauTov9xmZY

https://miastodzieci.pl/piosenki/k/piosenki-wakacyjne/

 

15.06.2020 r.

Zagadki logiczne: https://miastodzieci.pl/zagadki/krotkie-zagadki-logiczne/

Ilustracje i scenki rodzajowe o bezpieczeństwie – praca plastyczna wykonana dowolną techniką.

 

16.06.2020 r.

Rozmowy dzieci z rodzicami i opiekunami na temat bezpiecznych zabaw podczas wakacji.

Czytamy wierszyki o wakacjach:

https://miastodzieci.pl/piosenki/k/wierszyki-dla-dzieci-o-lecie-i-wakacjach/

 

17.06.2020 r.

Czytamy cytaty: https://czasdzieci.pl/cytaty/

Jak należy udzielić pierwszej pomocy?

http://www.rprsosnowiec.pl/zasady-udzielania-pierwszej-pomocy.html

 

18.06.2020 r.

Utrwalanie zasad powiadamiania odpowiednich służb w sytuacjach zagrożenia:

https://www.gov.pl/web/numer-alarmowy-112/inne-numery-alarmowe

http://www.biuletyn.net/nt-bin/_private/poddebice/4135.pdf

 

19.06.2020 r.

Wykonujemy plakat „Bezpieczne zabawy latem”.

Gra online „Państwa Europy”:

https://www.purposegames.com/game/panstawa-europy-game

 

22.06.2020 r.

Rozwiązujemy sudoku: https://czasdzieci.pl/sudoku/

Wyszukiwanie i czytanie wierszy o tematyce wakacyjnej:

http://dzieci.epapa.pl/wiersze/12/

 

23.06.2020 r.

Zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej: https://www.bip.powiatgliwicki.finn.pl/bipkod/051/004

Gra online „Gdzie spędzamy wakacje w Polsce”:

https://www.purposegames.com/game/gdzie-spedzamy-wakacje-w-polsce-game

 

24.06.2020 r.

Ważne numery telefonów:

https://www.operatorzy.pl/telekomunikacja/numeracja/numery-alarmowe

„Bezpieczne wakacje” – czytamy przydatne informacje na temat spędzania wakacji w sposób bezpieczny: https://bezpiecznewakacje.pl/

https://portal.librus.pl/rodzina/artykuly/bezpieczne-wakacje-pamietaj-o-najwazniejszych-zasadach

 

25.06.2020 r.

Oglądanie prezentacji dotyczącej bezpieczeństwa podczas wakacji:

https://slideplayer.pl/slide/830849/

https://www.youtube.com/watch?v=YZOw6JvT5Ug

Wyszukiwanie informacji w Internecie i książkach na temat pierwszej pomocy przedmedycznej i zachowania się w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu człowieka:

https://e-uczelnia.uek.krakow.pl/course/view.php?id=3211

 

26.06.2020 r.

Zakończenie roku szkolnego 2019/2020.

---

 

Interaktywne układanki

Dzisiaj przed nami kolejna propozycja na interaktywną zabawę dla wszystkich fanów puzzli, układanek i łamigłówek online. Jeśli macie ochotę to zajrzyjcie na stronę https://www.digipuzzle.net/

Co tam znajdziemy?

Przede wszystkim puzzle i układanki w każdej możliwej formie o bardzo różnorodnej tematyce. Poza tym memory, mozaiki, wykreślanki, sudoku (dla młodszych w wersji obrazkowej), logiczne łamigłówki, kolorowanki, tangramy i wiele innych propozycji.

Na tych, którzy chcieliby poszerzyć lub sprawdzić swoją wiedzę czekają zadania z geografii, przyrody, języka angielskiego i wielu innych przedmiotów.

Bardzo podobną stroną, na której znajdziecie równie wiele ciekawych  propozycji edukacyjnych jest strona https://klikankowo.jimdofree.com/ Autorką tej strony jest znana już Wam pani Aleksandra Schoen- Kamińska. Jeśli więc, podobały Wam się zadania z wielkanocnego plakatu to tutaj również powinniście znaleźć coś dla siebie. Miłej zabawy!

---

 

Masa solna - przepis na nudę

Co możesz zrobić z masy solnej? - odpowiedź jest prosta - wszystko. Ogranicza Cię tylko Twoja wyobraźnia. Masa solna to doskonały pomysł na zabawę, kiedy nie masz już ochoty na grę na komputerze, odrobiłeś już wszystkie lekcje i nie masz ochoty na czytanie książek czy oglądanie telewizji. Z takiej masy możesz stworzyć mnóstwo dekoracji, ozdób, figurek i uwierz mi - nie jest to tylko zajęcie dla przedszkolaków.

Jak przygotować masę solną?

Do zrobienia masy solnej potrzebujesz:

1 szklankę mąki

1 szklankę soli

1/2 szklanki wody

 

Samo wykonanie masy solnej jest bardzo proste - wystarczy tylko połączyć te trzy składniki i dokładnie wyrobić tak, żeby powstało zwarte i elastyczne ciasto. Pamiętaj - im dłużej wyrabiasz tym lepiej - da to masie większą gładkość, co będzie istotne później przy lepieniu figurek czy ozdób.

Kolorowa masa solna

Masę solną możemy zabarwić przy pomocy naturalnych przypraw (kurkuma, kakao, cynamon), barwników spożywczych, farbek do jajek lub...brokatu. Uważam jednak, że lepiej pomalować swoją pracę zwykłymi farbami tuż po wyschnięciu.

Jak wysuszyć masę solną?

Są dwa sposoby. Pierwszy - na powietrzu, wymaga sporo czasu, drugi wymaga użycia piekarnika. Żaden nie jest idealny, ale można je łączyć. Podsuszyć w piekarniku i zostawić na noc na powietrzu.

Pomocne wskazówki

Jeśli chcesz połączyć ze sobą dwa elementy ozdoby musisz delikatnie zwilżyć je wodą.

Jeśli nie zużyjesz całej masy solnej, przełóż ją do pudełka z przykrywką i wstaw do lodówki.

Co można zrobić z masy solnej?

Ozdoby wielkanocne

Ozdoby na choinkę

Aniołki

Ramkę na zdjęcia

Odcisk swojej ręki

Zwierzątka

Miłej zabawy!

---

 

Trening pamięci - ćwiczenia poprawiające pamięć i kojarzenie, które można wykorzystać podczas nauki szkolnej

 

I. Rodzaje pamięci

Wielu z nas proces zapamiętywania kojarzy się z odkładaniem książki na półkę w wielkim magazynie. Rzeczywistość nie jest jednak taka prosta. Ludzki mózg zbudowany jest z bilionów neuronów, a każdy z nich tworzy tysiące połączeń synaptycznych. Gdzieś pośród tej niewyobrażalnie skomplikowanej sieci, kryje się jeden z największych cudów natury – nasza pamięć.

W zależności od przyjętego kryterium możemy wyróżnić rozmaite rodzaje pamięci: emocjonalną, motoryczną, gatunkową i wiele innych. Najbardziej podstawowym i powszechnie używanym podziałem jest ten, skupiający się na czasie trwania jednostkowego wspomnienia.

 

Pamięć krótkotrwała

W ramach tego typu kategoryzacji wyróżniamy między innymi pamięć krótkotrwałą. To ona pomaga nam dokonać w myślach szybkich obliczeń, a także pozwala w toku rozmowy zapamiętać to, co zamierzamy powiedzieć, gdy już nasz rozmówca skończy mówić. Pamięć krótkotrwała funkcjonuje w obrębie płata przedczołowego.

Jest to część mózgu znajdująca się w najbardziej wysuniętym do przodu miejscu czaszki. To właśnie przez jej wyjątkowe rozmiary człowiek wykształcił tak wysokie i wypukłe czoło. Pamięć krótkotrwała nie jest zbyt imponująca. Jednorazowo można w niej przechowywać od 5 do 9 elementów przez zaledwie kilkadziesiąt sekund.

 

Pamięć sensoryczna

Jednak nawet i to nie byłoby możliwe bez jeszcze mniej trwałej pamięci sensorycznej. Funkcjonuje ona w przedziale od kilku milisekund do maksymalnie 2 sekund. W tym krótkim czasie zachowuje bardzo dokładny obraz wszystkich informacji zebranych przez zmysły. Bardzo często uznawana jest za element percepcji, ale jednocześnie pozostaje niezbędnym krokiem poprzedzającym wytworzenie się pamięci krótkotrwałej.

 

Pamięć długotrwała

Tak jak bez pamięci sensorycznej nie istniałaby pamięć krótkotrwała, tak bez pamięci krótkotrwałej niemożliwe byłoby kumulowanie wiedzy w ramach pamięci długotrwałej. Obejmuje ona zarówno świeżo przyswojone fakty, jak i wspomnienia o odległych w czasie wydarzeniach. Powstaje w obrębie części mózgu zwanej hipokampem, który budową przypomina zwinięty ogon konika morskiego (grec. hippokampos).

Jest to ewolucyjnie bardzo stary element ludzkiego mózgu. Jego mechanizm działania można porównać do sortowni, przez którą przechodzą zapamiętywane fakty. W tym procesie przypisywane są im określone cechy, dzięki którym możliwe jest ich późniejsze odczytanie. Gdy zapamiętujemy jakąś informację, przechodzi ona przez hipokamp wielokrotnie, co sprawia, że pamięć o niej jest silniejsza.

 

Pamięć robocza

Dość niedawno wyróżnionym przez naukowców typem pamięci jest tak zwana pamięć robocza. Jest to obszar pamięci krótkotrwałej odpowiedzialny za wykonywanie pewnych działań, a nie tylko przechowywanie informacji.

Przykładem działania pamięci roboczej może być powtórzenie listy przeczytanych przed chwilą słów, ale w odwróconej kolejności, ale także prowadzenie samochodu, które jest możliwe dzięki wywołaniu z zasobów pamięci długotrwałej pewnych schematów oraz dostosowywanie ich do bieżącej sytuacji.

 

II. Działanie ludzkiej pamięci

Mózg i pamięć mają przed naukowcami wiele tajemnic. Jedna z teorii dotyczących zapamiętywania opiera się na istnieniu bazowych śladów pamięciowych zwanych engramami. Powstają one w hipokampie w procesie zapamiętywania, który nazywany jest również kodowaniem.

 

Ponieważ pamięć ludzka jest przede wszystkim skojarzeniowa, to powstawanie nowych wspomnień i kumulowanie nowej wiedzy przebiega zazwyczaj poprzez wytwarzanie powiązań z posiadanym już przez daną osobę zasobem wiedzy. Im większy zakres posiadanej wiedzy, tym łatwiej zapamiętujemy nowe informacje. Natomiast odizolowane fakty, których nie jesteśmy w stanie skojarzyć z wcześniej przyswojonymi danymi bardzo trudno jest nam zapamiętać na dłużej.

 

Na tym właśnie polega kodowanie – na wytwarzaniu skojarzeń. Jeżeli chcemy zapamiętać słowo cytryna, to w naszej głowie uruchamia się szereg powiązań z takimi kategoriami, jak na przykład: owoc, żółty, kwaśny, a może nawet supermarket, bo tam zazwyczaj kupujemy cytryny. Biorące udział w procesie kodowania połączenie neuronów to właśnie engram. Takie połączenie pozostaje uśpione do czasu, aż nie zostanie przywołane przy pomocy skojarzeń do świadomości.

Niestety pamięć długotrwała, której engramy są podstawą, z czasem słabnie, zanika, a nawet ulega mimowolnym zmianom pod wpływem nowych doświadczeń.

 

III. Pamięć dziecka kluczem do szkolnego sukcesu

Umysł dziecka rozpoczynającego naukę w szkole, jest szczególnie otwarty i chłonny na rejestrowanie nowych informacji. Dzieje się tak dlatego, że małe dzieci mają bardzo dobrze rozwiniętą tzw. pamięć mimowolną. Potrafią na przykład zapamiętać długi fragment wiersza, nie rozumiejąc nawet jego treści.

 

Pod koniec wieku przedszkolnego u dzieci pojawia się natomiast pamięć dowolna, która w wieku szkolnym zaczyna dominować nad mimowolną. Wraz z pojawieniem się pamięci dowolnej intensywniej rozwija się myślenie logiczne, wzrastają kompetencje poznawcze oraz gotowość do świadomego stosowania mnemotechnik – sposobów ułatwiających zapamiętywanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji. Z tego powodu mnemotechniki doskonale sprawdzają się w codziennym życiu dzieci.

 

Pamięć mimowolna (mechaniczna)  to zdolność do przyswajania wiedzy w sposób mimowolny, nieuświadomiony; polega na utrwaleniu się w centralnym układzie nerwowym śladu pamięciowego spostrzeżenia (obrazu wzrokowego lub słuchowego, dotykowego itp.) w postaci zapamiętania mimowolnego, mechanicznego, a więc bez zaangażowania, motywacji i większego wysiłku. Dobra pamięć mimowolna jest bardzo pożądana w szkole, sprzyja uczeniu się wielu szczegółów, danych ilościowych, szeregu liczb, dat.

 

Pamięć dowolna (pamięć zamierzona)  występuje wtedy, gdy mamy do czynienia z nastawieniem podmiotu na zapamiętanie określonych treści wiążące się ze świadomym koncentrowaniem na nich uwagi.

 

IV. Mnemotechniki

Mnemotechniki to sposoby zapamiętywania przy wykorzystaniu wszystkich zmysłów: wzroku, słuchu, smaku, dotyku i węchu. Za ich pomocą dzieci łatwiej i szybciej opanowują niezbędne informacje. To metody, które angażują w procesy poznawcze intelekt dziecka oraz jego aktywność, kreatywność i twórczość.

 

 W mnemotechnikach wykorzystuje się rymowanki, obrazki szyfrowane, opowiadania, żarty, ruch, kolor. Pozwala to uniknąć nudy. Różnorodność wykorzystywanych technik czyni lekcje ciekawszymi, co rezultacie przekłada się na większe zainteresowanie i zaangażowanie  uczniów oraz lepsze efekty kształcenia.

 

W procesie dydaktycznym efekty kształcenia są bardzo ważne, ale nie można zapominać o tym, że najważniejszy jest rozwój dziecka. Bardzo istotne jest, aby temu rozwojowi towarzyszyły pozytywne emocje. Do optymalnego rozwoju młodego człowieka potrzebne są zatem  wsparcie i poczucie bezpieczeństwa. Nie mniej ważne jest również budowanie u dziecka poczucia własnej wartości poprzez dostrzeganie i docenianie jego sukcesów oraz nieszczędzenie mu przy tym pochwał i zachęt do dalszej pracy. 

 

Piktogramy

Metoda kształcąca pamięć, wyobraźnię i kreatywność, polegająca na ilustrowaniu treści piosenek, wierszy, bajek, opowiadań. Uczniowie wykonują schematyczne rysunki, obrazujące tekst do zapamiętania. Podczas zajęć  za pomocą tej mnemotechniki uczniowie uczą się między zasad pisowni wyrazów. Do wskazanych zasad pisowni wyrazów, klubowicze przygotowują ich rysunkowe odpowiedniki.

 

Wierszyki i rymowanki

Mnemotechnika kształcąca pamięć . Może być połączona z ruchem. Polega na uczeniu się przez dzieci tekstów rymowanek, które ułatwiają zapamiętywanie. Im wierszyk lub rymowanka bardziej zabawna i ciekawa, tym lepiej, ponieważ na dłużej pozostanie w pamięci dziecka. Przykładem jest tu rymowanka „Wielu klubowiczów za radę podziękuje, -uje się nigdy nie kreskuje ”.

 

Mapy mentalne

Metoda przydatna do porządkowania treści. Polega na umieszczeniu na środku kartki zagadnienia, słowa lub rysunku – klucza, a następnie dołączaniu do niego, w formie rozgałęzień, haseł, słów bądź rysunków bardziej szczegółowych. Dzięki tej mnemotechnice dzieci są w stanie przyswoić w niedługim czasie dużą ilość informacji.

Za pomocą tej techniki dzieci mogą uczyć się m.in. zasady pisowni wyrazów.

 

Łańcuchy skojarzeń

Mnemotechnika angażująca wiele zmysłów. Polega na tworzeniu kolejno własnych skojarzeń, składających się w ciąg przyczynowo – skutkowy. Elementy łańcucha łączą się ze sobą, tworząc opowiadanie lub historyjkę. Ważne, aby historyjka rozwijała wyobraźnię i zawierała sporą dawkę fantazji.

 

Pantomimy

Metoda polegająca na uczeniu się poprzez ruch i zabawę. Szczególnie polecana dzieciom, u których potrzeba ekspresji jest bardzo duża. Metodę tę można wykorzystać do nauki cyfr czy alfabetu (np. zadaniem ucznia jest przedstawienie za pomocą swojego ciała danej cyfry lub litery).

 

V. Ćwiczenia rozwijające umiejętność zapamiętywania

Sposobów na szybkie i skuteczne zapamiętywanie jest o wiele więcej i nie ograniczają się one tylko do mnemotechnik. Pamięć można ćwiczyć praktycznie w każdej sytuacji. Nawet podczas drogi do szkoły, kiedy to zadaniem dziecka będzie zapamiętanie nazw mijanych ulic, sklepów, czy znaków drogowych.

Ćwiczeniem pamięci, które może być stosowane przez nauczycieli, terapeutów jest nawet rozmowa z dzieckiem, inicjowana pytaniem: „Czego nauczyłeś się dzisiaj w szkole?”. Dobrze poprowadzona rozmowa będzie jednocześnie formą powtórki, a systematyczne powtarzanie materiału prowadzi do jego utrwalenia. Jest to szczególnie ważne w młodszym wieku szkolnym. Nie bez przyczyny często mówi się, że „powtarzanie jest matką nauki”, a „trening czyni mistrza”.

 

Głuchy telefon

Zadaniem klubowicza jest dokładne, głośne powtórzenie zdania, które zostało wypowiedziane szeptem przez nauczyciela lub inną osobę, uczestniczącą w zabawie.

Nauczyciel podczas zabawy może zaproponować, aby dzieci głośno i wyraźnie przekazywały sobie na ucho adres swojej szkoły, by móc bezpiecznie trafić do niej z każdego miejsca.

 

Jedziemy na wycieczkę i zabieramy…

Zabawa polega na tym, że każdy z uczestników po kolei wypowiada pierwszą sekwencję zdania, dodając do niej nazwę przedmiotu, który zabiera na wycieczkę. Należy przy tym jednak uwzględnić słowa dodane przez poprzedników. Zabawa wymaga od dziecka koncentracji i skupienia uwagi na tym, co mówią poprzednicy.

 

Układanie zdań

Zadaniem ucznia jest ułożenie zdania, w którym wszystkie wyrazy rozpoczynają się tą samą głoską, np. „Bratek biega blisko bloku babci Basi”.

 

Zabawa słowami

Ćwiczenie polega na tworzeniu z liter podanego wyrazu innych słów (np. ekran – kran; koszule – kosz, ule; ulica – ul, cal, sygnalizator – tor, zator, gala). Zabawa rozwija pamięć  i świadomość językową klubowicza. Poza tym wzbogaca zasób jego słownictwa, zarówno czynnego, jak i biernego.

Słownictwo czynne to także zasób słów i wyrażeń, ale przechowywany w innym miejscu i w inny sposób. Znalezienie odpowiedniego słowa w tym słowniku nie trwa dłużej niż kilkadziesiąt milisekund! Słownik ten u przeciętnego człowieka obejmuje od 4 000 do 8 000 wyrazów. W przeciwieństwie do słownika biernego, objętość słownika czynnego nie zależy od inteligencji czy wykształcenia. Nierzadko osoba z wykształceniem podstawowym dysponuje bogatszym słownikiem czynnym niż naukowiec z akademii nauk. Powód jest prosty. Słownik czynny utrwalamy i poszerzamy tylko i wyłącznie wtedy, gdy nieustannie go używamy.

Pod pojęciem słownictwa biernego rozumiemy zasób słów, które są trwale i bezpiecznie osadzone w naszej pamięci. Jest to niezwykle rozbudowany słownik, jednak praca z nim jest niezwykle mozolna. Przyjmuje się, że słownictwo bierne to od 30 000 do 50 000 wyrazów. Zależy to w dużej mierze od osiągniętego wykształcenia oraz tego, jak często i co czytamy.

 

Memo

Tradycyjna gra polegająca na łączeniu obrazków w pary. Trudność polega na tym, że wszystkie obrazki leżą odwrócone na stole tak, że widzimy jednakowe kartoniki.